De Vlaamse belastingdienst (Vlabel) is verantwoordelijk voor de belastingen die u moet betalen bij schenking of erfenis. Ze snijden sinds kort een aantal routes de pas af om zowel schenk- als erfbelasting te vermijden. Recentelijk laat Vlabel weten of ze erf- of schenkbelasting zal heffen op een bepaalde techniek van erfenisplanning. Die standpunten publiceert Vlabel in vele gevallen op haar website. Volgens vele juristen en fiscalisten gaat Vlabel dan ook haar boekje te buiten.
Het probleem zit hem in het feit dat de standpunten retroactief gelden, waardoor planningen die ervoor werden uitgewerkt, maar wie na datum van bekendmaking van het Vlabel overleed, belast wordt volgens de nieuwe richtlijnen. Door al de commotie hieromtrent kon Vlabel niet anders dan gepast reageren. De nieuwe standpunten gelden volgens Vlabel dus enkel voor nieuwe planningen en niet voor al gemaakte planningen. Wie komt te overlijden na de bekendmaking van het standpunt, maar kan aantonen dat er al een planning voor die datum werd opgemaakt wordt belast volgens de wijze voordien.
Bij het publiceren van nieuwe standpunten zal Vlabel voortaan aankondigen vanaf welke dag deze belastingwijze in werking zal treden. Zo geven ze ons als adviseur de mogelijkheid om ons voor te bereiden om een andere belastingvrije route uit te kiezen.
Wie dus al een erfenisplanning uitgewerkt heeft, hoeft niet te vrezen en dus ook niet op zoek te gaan naar een andere belastingvrije route.
Is de burgerlijke maatschap nog steeds het vehikel bij uitstek voor familiale successieplanning?
Een burgerlijke maatschap is een vehikel waarmee schenkers toch controle kunnen behouden over de goederen die ze er in onder brengen, zoals bijvoorbeeld de aandelen van een effectenportefeuille. U kunt het aanzien als een contract tussen u en bijvoorbeeld uw kinderen omtrent het beheer en het “lot” van het geschonken vermogen. Dit contract moet precies bepalen wat er met het geschonken vermogen zal gebeuren. Als u uw kinderen flink wat geld of effecten zou willen toestoppen, maar als u graag het medezeggenschap zou willen behouden over de geschonken goederen dan was een maatschap het vehikel bij uitstek.
Door de aandelen onder te brengen in de maatschap behoudt de schenker de controle en door het voorbehoud van vruchtgebruik behoudt hij ook de inkomsten ervan, zoals de dividenden of de intresten.
De vraag is nu hoe Vlabel aankijkt tegen de bovenstaande constructie. Vlabel heft erfbelasting op een bankgift met voorbehoud van vruchtgebruik verleden voor een Nederlandse notaris waar geen schenkbelasting op betaald werd, zelfs als deze meer dan 3 jaar voor het overlijden plaatsvond. De burgerlijke maatschap kwam dan als belastingvrije alternatief naar voren.
Vlabel liet weten dat, als er geen schenkbelasting betaald wordt, de burgerlijke maatschap onderworpen zal worden aan erfbelasting. Dit standpunt geldt vanaf 1 juni 2017.
